Karlijn komt bij mij in de praktijk. Karlijn is echt enorm creatief. Als zij een idee in haar hoofd heeft, dan maakt ze het, helemaal 3D. Neem bijvoorbeeld haar Sinterklaassurprises. Daar valt voor anderen niet tegenop te knutselen, echt, ze zijn prachtig! Evenals creatieve projecten voor school. Het ontwerp, maar ook de uitvoering, om door een ringetje te halen. Zij ziet het in haar hoofd en maakt het met haar handen.
Karlijn heeft veel meer moeite met talige activiteiten. Lange teksten lezen, verbale uitleg zonder visuele ondersteuning zoals een tekening of schema, vreemde talen leren, spelling, dat vindt ze erg lastig. Het vervelende voor haar, en met haar vele anderen, is dat het grootste deel van het curriculum van TL, havo en vwo bestaat uit talige en abstracte vakken. Die ook nog eens vooral mondeling en schriftelijk worden aangeboden. Als je dan cognitief het vwo aan kan, maar vast loopt doordat je manier van denken niet aansluit bij de manier waarop de lesstof wordt aangeboden, dan is dat erg frustrerend.
Gelukkig is er tegenwoordig wel meer bekend over de verschillende leervoorkeuren van kinderen wordt er ook door docenten wel aan gedacht. Hoewel daar op het Voortgezet onderwijs nog wel een slag in valt te maken. En er is internet, waar allerlei uitlegfilmpjes en voorbeelden te vinden zijn. Bovendien kan Karlijn thuis verschillende leerstrategieën toepassen. Dat betekent dan wel vaak dubbel werk, en het gevoel dat ze in sommige lessen voor niets aanwezig is. De woorden kabbelen langs haar heen als een grote brij en landen niet.
Maar Karlijn leeft op bij praktische creatieve opdrachten, bij vakken als tekenen en CKV. Hoe mooi zou het zijn als daarvoor meer ruimte zou zijn, meer waardering ook. Dat ze niet het gevoel zou hebben dat ze haar talent voor tekenen beter in zou kunnen ruilen voor een talenknobbel. Dat er meer mogelijkheden zouden zijn om op een creatieve manier te laten zien dat je de stof beheerst, in plaats van schriftelijke toetsen. En er een bredere keuze zou zijn wat betreft het vakkenpakket. Iets waar ik voor pleit!
Zolang het nog niet zover is kunnen scholen en docenten leerlingen als Karlijn in ieder geval tegemoet komen. Wat hebben deze creatieve beelddenkende leerlingen (want dat is Karlijn) nou nodig?
Ten eerste begrip. Begrip dat het verwerken van mondelinge en tekstuele informatie wat langer kan duren. Begrip dat er ook in vwo 5 of 6 nog rare spellingsfouten gemaakt kunnen worden. Begrip dat er leerlingen zijn die een andere aanvliegroute hebben.
Als tweede het in de les gebruiken van verschillende ‘ingangen‘. Zoals via de ogen (plaatjes), oren (woorden), door te doen of ervaren en door middel van muziek of ritme. Het meest ideaal is als er gebruik wordt gemaakt van drie van deze vier ingangen.
Daarnaast is het belangrijk om bij exacte vakken feedback te geven op de uitrekenprocedures. Vaak kunnen deze creatieve denkers wel het goede antwoord geven, maar niet beschrijven hoe ze eraan komen. Door een leerling het mondeling toe te laten lichten kom je erachter of dat de meest handige manier is en kun je vertellen wat wellicht handiger is.
Bij vakken als Geschiedenis, Aardrijkskunde en Biologie is het heel goed mogelijk om de stof uit te leggen en te verduidelijken met behulp van proefjes, excursies, filmpjes, schema’s en platen. Toetsen met meerkeuzevragen voorkomen dat deze leerlingen verkeerde woorden gebruiken (die net niet kloppen) en dus de plank misslaan.
Tenslotte: Een goede sfeer en rust in de klas zijn essentieel voor concentratie. Deze creatieve beeldende leerlingen nemen vaak alle prikkels even sterk (en extra sterk) op. Het is al moeilijker voor hen om gesprekken en mondeling gegeven of geschreven informatie op te nemen, laat staan als er ook nog onrust is of een nare sfeer. Leren wordt dan haast onmogelijk.