Vanavond liep ik een blokje om. Door een dik pak sneeuw. Heerlijk! En het viel me op hoe stil het was. Alsof geluiden geabsorbeerd worden door de sneeuw en daardoor minder hard en minder schel zijn. En daar kan ik zo van genieten. Die stilte. Ik kan niet goed tegen harde geluiden. Soms wel. Dan gaat de muziek bij mij op 10. Maar dan moeten de omstandigheden er naar zijn. Als er teveel geluid is, of verschillende geluilden door elkaar heen dan raak ik overprikkeld.

Ik ben daarin niet de enige. Er zijn meer mensen die extra gevoelig zijn voor prikkels van buitenaf. Niet alleen voor geluiden maar ook voor licht, geur, smaak of bijvoorbeeld gekriebel op hun huid. Deze prikkels komen extra sterk binnen. Iemand kan echt hoofdpijn krijgen van een sterke parfum. Kan die geur ook niet negeren. Of bijvoorbeeld elk naadje of labeltje voelen in zijn kleding. Dat is extra gevoeligheid voor fysieke prikkels.

De gevoeligheid kan ook op een heel ander vlak liggen. Namelijk dat je extra gevoelig bent voor emotionele prikkels. Je pikt gelijk de sfeer op die ergens heerst. Je voelt de stemming en emotie van de ander aan, ervaart die misschien zelf wel. Sommigen voelen letterlijk pijn van andere mensen en van dieren.

Een derde soort prikkels waar mensen extra gevoelig voor kunnen zijn zijn prikkels op het sociale vlak. Mensen die hier last van hebben houden er niet van om in de belangstelling te staan. Ze zijn bang om gecontroleerd te worden door anderen, voelen zich bekeken. Ze houden niet van grote groepen, voelen zich daarin niet fijn.

Het vierde vlak waarop iemand gevoeligheid kan ervaren is wanneer er veranderingen zijn. Deze mensen hebben vaak veel oog voor detail en zien dan ook de kleinste verandering in hun omgeving. Bijvoorbeeld in huis, op school of op het werk. Een nieuwe situatie of omgeving overweldigt hen, zij moeten daar eerst echt aan wennen.

Vaak zie je dat iemand die extra gevoelig is voor één van bovenstaande prikkels, dat er ook gevoeligheid op één of meer van de andere gebieden is.

Deze gevoeligheid kan heel waardevol zijn. Ik kan bijvoorbeeld echt ontroerd raken van mooie muziek en de schoonheid van de natuur. En wanneer je de emotie van een ander aanvoelt kan je die ander echt goed begrijpen. Maar het kan je ook in de weg zitten. Als je alle spanning en emoties van anderen overneemt raak je overladen. En als er veel geluid of licht is kan je daar fysiek last van krijgen, bijvoorbeeld door hoofdpijn.

Als je van jezelf weet dat je extra gevoelig voor bepaalde prikkels bent, is het belangrijk jezelf goed in acht te nemen. Onderzoek op welk gebied jouw prikkelgevoeligheid ligt. En wat er gebeurt wanneer overprikkeling dreigt. Wat merk je aan je lichaam en aan je gedrag? Probeer natuurlijk de prikkel weg te nemen. Maar probeer ook preventief rekening te houden met je prikkelgevoeligheid. Ken je eigen grenzen en durf ze ook aan anderen te laten weten.

Bovenstaande geldt natuurlijk ook voor gevoelige kinderen. Ook voor hen is het belangrijk zichzelf te leren kennen. Waardoor ontstaan explosieve uitbarstingen? Sommige gevoelige kinderen overkomt het gewoon. Het is dan belangrijk te ontdekken welke prikkels extra binnenkomen. Zodat je als ouder hierin kan sturen. En een kind steeds beter leert zichzelf te begrenzen.