“Ze zien mijn kind niet…!†Wanhopig gooide ze het eruit. “Ze zien gewoon niet wat hij nodig heeft! En nu blijft hij zitten én moet hij afstromen!â€
Aan de telefoon een moeder en wat ze me vertelt hoor ik niet voor het eerst. Het is het zogenoemde ‘watervalfenomeen’.
Misschien gaat jouw kind ook richting de waterval. Het begon na een meer of minder roerige basisschooltijd eindelijk aan het voortgezet onderwijs. Atheneum, Gymnasium, eindelijk nieuwe uitdaging! In klas 1 lukt het nog wel. Sommige stof is al bekend en met een beetje luisteren in de les en af en toe huiswerk maken haalde het nog voldoendes. Je denkt: “Ach, hij is ook nog jong en hij heeft ook nooit leren lerenâ€, dus je helpt met een planning, trekt hem achter de PlayStation vandaan en ten einde raad beloon je hem met een euro voor elke 8 die hij haalt. Dat hou je een paar weken, misschien maanden vol, maar het is als trekken aan een dood paard.
“Hij moet het ook zélf ondervindenâ€, denk je. En je probeert op je lip te bijten als hij vergeet om zijn presentatie voor geschiedenis te maken. Maar tijdens het eten noem je het toch terloops. Want ja, morgen met zijn mond vol tanden staan is ook zo wat. Ondertussen wordt de sfeer steeds ongezelliger. Kind gefrustreerd, niet meer gemotiveerd, jij geen energie meer om wéér in discussie te gaan, wéér naar het ouder gesprek, wéér te horen dat hij er toch echt meer voor moet gaan doen. Ja, maar HOE DAN??? Jij staat er alleen voor, voelt je machteloos. Ruzie met je kind, ruzie met je partner, die vindt dat je hem maar in zijn sop moet laten gaarkoken, en de school die er niks aan doet. En je kind dat roept: “Die stomme ***school! Belachelijk! Die leraren, en waarom moet ik dit eigenlijk allemaal leren? Wat heb ik eraan?!â€
Met als gevolg, een neerwaartse spiraal. Van VWO, misschien een keer zittenblijven, afstromen naar HAVO, TL, drop out…?
Ze liggen me na aan het hart, die getalenteerde leerlingen, met zoveel in hun mars, creatief, grappig, slim, gevoelig, gecompliceerd, die de moed verloren zijn, er van overtuigd raken dat ze het niet kunnen. Waarvan het lichtje is gedoofd. Ik wil op zoek naar waar hun ogen weer van gaan sprankelen. Dat ze gaan beseffen dat ze zelf invloed hebben, dat het leven hen niet overkomt. Dat ze handvatten hebben om de leerstof te lijf te gaan. Dat ze controle krijgen over hun eigen leerproces. En dat ze iets van hun overtuiging kwijt raken dat fouten maken falen is. Om te voorkomen dat ze in die waterval terecht komen. Dat ze in de rivier kunnen blijven zwemmen om uiteindelijk hun bestemming te bereiken.
Hoe ik dat doe? Bijvoorbeeld met het nieuwe traject: