Daar zit ik dan, achter mijn laptop, met tranen in mijn ogen en kippenvel op mijn armen. Aan het woord is een van de jongeren die mee doet aan het debat Ziek van school*, afgelopen vrijdag. Ik kijk mee als ouder, maar ook als begeleider van hoogbegaafde jongeren en de verhalen raken mij. Persoonlijk, omdat ik het letterlijk ziek worden van zo dichtbij heb meegemaakt. Maar het raakt ook iets dieper in mij. Verdriet om al die kinderen, die ik niet persoonlijk ken, die zich niet gezien voelen, niet begrepen voelen. Die niet mee kunnen in het tempo van de middenmoot. En het onbegrip dat daar dan voor is.
Ik las eens een boek over thuiszitters en de rode draad in dat boek was: ze moeten voorál naar school. Het allerbelangrijkste is dat ze óp school komen. Zorg ervoor dat ze hoe dan ook nÃet thuis komen te zitten. En eerlijk gezegd stootte me dat toen al tegen de borst.
Eén van de experts in het debat verwoordt precies hoe ik er tegenaan kijk. Een volwassen werknemer die burn-out raakt blijft thuis om te herstellen, meldt zich ziek en de arbo-arts adviseert hem om alle stress te vermijden en weinig prikkels op te zoeken. En een kind dat ziek wordt van stress op school, misschien alleen al van het dénken aan school proberen we toch uit alle macht naar diezelfde school te krijgen.
Veel mensen begrijpen niet wat hoogbegaafdheid betekent. Ze zeggen: een kind moet zich toch leren aanpassen, dat moet nu eenmaal ook in de maatschappij. Die past zich ook niet aan aan jou. Maar die mensen beseffen niet dat het je hele zijn is, je hele wezen. Niet dat je gewoon gemakkelijk leert. Dat je even wat extra sommetjes nodig hebt. Nee, veel hoogbegaafde kinderen zijn zich de hele dag al aan het aanpassen. Ze denken anders, voelen anders en ervaren anders dan de kinderen om hen heen. Ze voelen zich onbegrepen, dom, raar. En sommigen proberen uit alle macht dan maar hetzelfde te zijn als de kinderen om zich heen, verloochenen eigenlijk zichzelf. Juist doordat ze zo gevoelig zijn en zo goed door hebben wat er om hen heen gebeurt. Maar ergens komt het er vroeg of laat uit: buikpijn, stress, depressie… Langdurige stress kan het immuunsysteem verzwakken en zo worden kinderen letterlijk ziek van school.
Elk kind dat ziek wordt van school is er één te veel. Het is mooi dat er door de deelnemers aan het debat dan ook diverse oplossingen werden genoemd om dit te voorkomen. Ontschotting tussen zorg en onderwijs, meer expertise over hoogbegaafdheid in de scholen én bij hulpverleners, meer naar de behoeften van het individuele kind kijken, een ontwikkelingsgericht systeem, meer flexibiliteit bij scholen etc etc. Maar dit zijn eigenlijk al lang bekende oplossingen. Het probleem dat veel van die oplossingen door centrale wet- en regelgeving niet mogelijk zijn. Of dat er geen geld is. Of dat men niet weet dat er wel geld is maar niet weet hoe eraan te komen. En dat er een onderwijssysteem is met vaste normen en eisen waarin kinderen in het tempo van alle kinderen uit hetzelfde kalenderjaar moeten meelopen. Waar meesters en juffen duizendpoten moeten zijn met expertise op alle vlakken. Waar geen geld is omdat het geld naar de jeugdzorg en de ggz moet omdat er aan de basis te weinig geld was. Snap je het nog?
Dus. Politici? Tweede kamer? Luister naar Mariëlle Paul die als enige afgevaardigde vanuit Den Haag aanwezig was bij het debat en alle verhalen mee zal nemen!
*Ziek van school, georganiseerd door Stichting Hoogbegaafd, op vrijdag 1 oktober 2021